Jest towarzyszką artystycznych dróg trzech pokoleń miłośników muzyki. Już nie najmłodsza, ale w swojej dojrzałości i doświadczeniu wciąż pełna energii, pasji, pewności celów i kierunków, którymi podąża. Inna od wszystkich, niezwykła, wyjątkowa, nasza. Drodzy Państwo, Państwowa Szkoła Muzyczna w Koninie kończy 50 lat!

Tak o swojej szkole z ogromną czułością mówili Beata Stanisławska-Zielak i Andrzej Majewski, kiedyś uczniowie szkoły, dzisiaj jej pedagodzy i prowadzący jubileuszową galę, która odbyła się 11 maja 2024 roku w Domu Kultury Oskard Centrum Kultury i Sztuki. W sali po brzegi wypełnionej uczniami, absolwentami (także z tytułami profesorskimi i doktorskimi i wybitnymi światowej sławy artystami muzykami), pedagogami aktualnymi i już emerytowanymi, członkami Rady Rodziców, Samorządu Uczniowskiego, rodzicami, pracownikami administracji i obsługi szkoły, byli też przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wojewódzkiej administracji państwowej, samorządów Konina i powiatu konińskiego oraz goście ze szkół partnerskich we Frydku-Mistku (Czechy) i Herne (Niemcy).

– Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia w Koninie powstała w 1974 roku. Trzy lata później zarządzeniem Ministra Kultury i Sztuki utworzona została szkoła muzyczna II stopnia – przypomniał Krzysztof Pydyński, dyrektor konińskiej PSM. – Od 1981 roku nosi imię wielkiego Polaka, kompozytora i wirtuoza fortepianu Ignacego Jana Paderewskiego. Jego życiowe motto „Dla Polski, dla sztuki”, widniejące na sztandarze szkoły, wytycza naszą misję, którą realizują doskonale przygotowani pedagodzy, absolwenci uczelni muzycznych całego kraju. Działalność Państwowej Szkoły Muzycznej w Koninie wykracza daleko poza funkcję edukacyjną. Obok działań związanych z kształceniem dzieci i młodzieży jest ona aktywnym organizatorem życia muzycznego miasta i regionu, wyznaczając tym samym nowe trendy w kreowaniu artystycznej rzeczywistości. (…) Pięćdziesiąt lat w życiu społeczności artystycznej jaką jest szkoła, to setki absolwentów, wśród których znaleźli się doskonali instrumentaliści, tacy jak: Janusz Wawrowski, Łukasz Kuropaczewski, Ewa Guzowska, Michał Walczak, Paweł Cal; kompozytorze: Dariusz Przybylski, Krzysztof Grzeszczak; muzycy jazzowi: Maurycy Wójciński, Jan Chojnacki, Bartłomiej Chojnacki, Piotr Pawlak; nauczyciele szkół muzycznych oraz wrażliwi na dźwięki melomani, którzy nie związali swojego życie zawodowego ze światem muzyki. Wszyscy, którzy w przeszłości zetknęli się z konińską szkoła muzyczną, a także ci, którzy obecnie mają z nią kontakt, podkreślają unikalną atmosferę, artystyczny klimat tego miejsca oraz to, że uczniowie wyrastają w warunkach sprzyjających kształtowaniu ich osobowości i wrażliwości artystycznej. I to jest wartość dodana. Wartość, której nie można wyrazić danymi statystycznymi, a która sprawia, że praca rzeszy pedagogów PSM w Koninie na przestrzeni pięćdziesięciu lat zostawiła trwały ślad w sercach i życiorysach wielu ludzi.

W wydawnictwie towarzyszącym jubileuszowi Marek Dyżewski, muzyk, publicysta, poliglota, animator życia muzycznego, wykładowca akademicki i były rektor Akademii Muzycznej we Wrocławiu, zwrócił się w szczególności do pedagogów: „Szkoła, która jest instytucją służącą sztuce, jej nauczaniu, czasem – choć niezwykle rzadko – sama bywa swego rodzaju dziełem sztuki. Tym właśnie stała się Wasza Szkoła, dzięki Waszej wspólnej wieloletniej pracy, dzięki interpersonalnym relacjom, które potrafiliście zawiązać. Tu bowiem kształcicie nie tylko Waszych uczniów, lecz jednocześnie sami kształciliście się nawzajem, dzieląc się doświadczeniem, wiedzą, wypracowaną metodyką, wspólnie dorastaliście do wyzwań, jakie stawia przed pedagogiem utalentowany uczeń. W rezultacie tej wspólnej pracy potrafiliście coraz lepiej uczyć dzieci i młodzież tego, co Platon nazwał niegdyś „Służbą Muzom”. Podkreślam wagę Waszego wspólnego wysiłku. On sprawił, że stworzyliście takiej rangi szkołę, bo potrafiliście działać jako ensemble, jako zespól (w dosłownym, muzycznym sensie tego słowa), a mówiąc mocniej: jako pedagogiczna orkiestra”.

Katarzyna Popowa-Zydroń, profesor klasy fortepianu w Akademii Muzycznej w Gdańsku i Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, przewodnicząca jury XVII Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w Warszawie, której wychowankami byli m.in. Jarosław Kaliski (absolwent konińskiej PSM, laureat Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Bremen w 2005) i Rafał Blechacz (zwycięzca 15. Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie w 2005) napisała: „Szkoła to przede wszystkim LUDZIE. Mając to na względzie mogę z czystym sercem oznajmić, że szkoła muzyczna w Koninie to NAJLEPSZA SZKOŁA W POLSCE!”.

W czasie uroczystości w „Oskardzie” gratulacje „wspaniałej pracy i efektów” przekazał szkolnej społeczności Christian Ribbe z Herne, przypominając, że jego szkoła i konińska placówka od 2002 roku współpracują: – Ta współpraca, wspólne warsztaty muzyczne, to niezwykłą wymiana energii. Z kolei Marek Sliva, dyrektor Szkoły Muzycznej z Frydka-Mistka mówił do dyrektora konińskiej szkoły: – Mam nadzieję, że jak za kilka lat przyjadę do Konina, to ty mi pokarzesz nową szkołę. Mając tak znakomitych uczniów, tak znakomite efekty, zasługujecie na to.

– Ta szkoła, nasza szkoła – podkreślam to – wywarła ogromne piętno na życiu miasta – mówił Piotr Korytkowski, prezydent Konina. – Cieszymy się, że szkoła niebawem będzie miała salę koncertową, o którą zabiega od wielu lat. Witold Nowak, zastępca prezydenta dodawał: – Bez was byłoby ubogo. Niech wielu koninian żałuje, że dzieci do tej szkoły nie posyłało.

Prezydent Konina sztandar PSM udekorował Honorową Odznaką Za Zasługi dla Miasta Konina.

Jubileusz 50-lecia konińskiej PSM stał się okazją do szczególnego wyróżnienia wielu pracowników i osób ze szkoła współpracujących. Decyzją Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Złote Medale za Długoletnią Służbę, wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej, otrzymali: Hanna Buczkowska-Bartczak, Danuta Gościńska i Urszula Kozłowska; Srebrny Medal za Długoletnia Służbę otrzymał Krzysztof Lityński. Odznaczenia wręczył Jarosław Maciejewski, wicewojewoda wielkopolski.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał Odznakę Honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” Katarzynie Broj, Arturowi Matejukowi i Magdalenie Matejuk. Odznaki wręczyła Agnieszka Hejduk-Domańska, dyrektor Departamentu Szkolnictwa Artystycznego MKiDN.

Nagrody indywidualne Dyrektora Centrum Edukacji Artystycznej za szczególny wkład w rozwój edukacji artystycznej w Polsce otrzymali: Krzysztof Pydyński, Urszula Kozłowska, Andrzej Majewski, Mariola Tarczyńska i Ewa Majewska. Dyplomy Honorowe Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odebrali: Julita Rybczyńska, Jacek Rybczyński i Michał Ziobrowski.

Swoje nagrody przyznał również dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Koninie i wręczył je Beacie Stanisławskiej-Zielak, Marii Figaj i Janowi Szkalskiemu. Dyrektor wręczył też szczególne podziękowania osobom bardzo mocno ze szkołą zawiązanych. Wśród nich byli: Agnieszka Hejduk Domańska – dyrektor Departamentu Edukacji Artystycznej MKiDzN, Anna Drogowska – st. wizytator CEA Region Kujawsko-Pomorski, Małgorzata Bednarek – st. wizytator CEA, Piotr Korytkowski – prezydent Konina oraz: Anna Ulrich-Skalska – dyrektorka PSM w latach 1977-1982), Andrzej Wójciński – dyrektor PSM w latach 1999-2006), Alicja Wardęcka-Gościńska – wieloletnia nauczycielka, wychowawczyni pokoleń młodzieży, wybitny muzykolog), Zofia Mróz – dbającą od wielu lat o dobrą kondycję finansową szkoły, absolwenci: Janusz Wawrowski, Dariusz Przybylski, Paweł Cal, partnerzy: Elżbieta Barszcz – dyrektor Muzeum Okręgowego w Gosławicach (podziękowanie odebrała jej zastępczyni Katarzyna Szelner), Andrzej Majewski – prezes Konińskiego Towarzystwa Muzycznego, Anna Matczak-Gaj – dyrektorka Zespołu Szkół Ekonomiczno-Usługowych w Żychlinie, Krzysztof Pawlak – dyrektor Zespołu Szkół Plastycznych w Kościelcu, Justyna Kałużyńska-Markocka – dyrektorka CKiS, Mirosław Jurgielewicz – fotoreporter dokumentujący życie szkoły od ponad 20 lat oraz Marek Sliva – dyrektor ZUS we Frydek-Mistek i Christian Ribbe – dyrektor Szkoły Muzycznej w Herne.

A kiedy wybrzmiały słowa ważne i podniosłe, wręczono i odebrano medale i nagrody, zaczął się koncert galowy. Co to była za gala! Zaczęła się, a jakże, fanfarami. Tym razem były to Fanfare pour preceder La Peri Paula Dukasa a po nich G. F. Haendel Water Music. Wykonawcą był Brass band, zespół zawiązany specjalnie na jubileuszową uroczystość. Tworzyli go uczniowie, nauczyciele i absolwenci sekcji instrumentów dętych: trąbki: Maciej Gwóźdź, Jakub Jóźwiak, Mateusz Radke, Adrian Górczewski, Piotr Żurek, Krzysztof Lityński; waltornie: Paweł Cal, Miłosz Żurawicz, Mateusz Wojtyński, Jacek Rybczyński; puzony: Jakub Gradomski, Bartosz Kaźmierczak, Mateusz Derengowski, Kamil Niedzielski, Robert Rusek, Krzysztof Błażejewski, Mariusz Kaźmierczak, Paweł Ciesielski, Zbigniew Kołodziejczak; tuby: Michał Walczak, Sebastian Szupienko, Dawid Janicki, Maciej Żurawicz, Jędrzej Zasada i Marek Jakubowski na perkusji.

Chwilę później na scenie pojawił się Koniński Teatr Tańca z fragmentem spektaklu „Sztetl”, w reżyserii i choreografii Katarzyny Łapaj-Strzykowskiej, absolwentki PSM; obok niej tańczyły: Agnieszka Łapaj-Lewandowska, też absolwentka PSM oraz Kinga Furmaniak-Pogodska, Maria Chrysostomou, Weronika Skórzewska, Oliwia Wanot i Martyna Kulig. Towarzyszyła im muzyka skomponowana przez Kajetana Pilarskiego, absolwenta PSM. Koniński Teatr Tańca, jak sami o sobie piszą, to zespół pracujący głównie w technikach tańca współczesnego, wykorzystujący w procesie tworzenia improwizację. Stawia sobie za cel promowanie lokalnych twórców i artystów oraz przywrócenie Konina jako istotnego ośrodka tańca współczesnego na kulturalną mapę Polski. Teatr ma na swoim koncie pokazy na terenie Polski, Szwecji, Litwy i Meksyku.

Popis gry na tubie dał Michał Walczak, wykonując kompozycję Oysteina Baadsvika Fnug blue (Puch niebieski). Absolwent konińskiej PSM, dzisiaj prowadzący klasę tuby w Akademii Muzycznej w Łodzi, zaprezentował nieprzeciętne umiejętności muzyczne i rzadko słyszane (prezentowane na scenach) możliwości instrumentu.

A zaraz po nim szkolny chór puzonowo-tubowy błysnął kompozycją Steve Wondera Sir Duke. Zanim publiczność ochłonęła pojawił się Teachers Band, zespół złożony z nauczycieli PSM: Krzysztofa Lityńskiego, Pawła Zielaka, Witolda Janiaka, Marka Jakubowskiego i , Szymona Wieczorkiewicza. Band zagrał Wayne’a Shorter’a Yes or no. To kompozycja dająca muzykom szansę pokazania swoich umiejętności. I – przyznać trzeba – muzycy okazję wykorzystali, doskonale się przy tym bawiąc.

Niezwykłą kompozycję kanadyjskiego kompozytora Michaela Conwaya Bakera, zatytułowaną Remembrances op.130, usłyszeliśmy w wykonaniu waltornisty Pawła Cala i pianisty Michała Ziobrowskiego. Obaj panowie są znakomitymi absolwentami PSM: Michał Ziobrowski jest nauczycielem w PSM zaś Paweł Cal od 2016 roku jest solistą Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Kolejny duet stworzyli Janusz Wawrowski, skrzypek światowego formatu, grający na jedynych w Polsce skrzypcach Stradivariusa, wykładowca Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie oraz 17-letni pianista, uczeń Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej im. Zenona Brzewskiego w ZPSM nr 1 w Warszawie, w klasie fortepianu prof. Joanny Ławrynowicz-Just (do niedawna uczeń konińskiej PSM. Muzycy najpierw wykonali Preludium op. 1 nr 1 Karola Szymanowskiego a potem Grażyny Bacewicz Partitę młodzieńczą: Allegro. Andante. Vivo. Ten drugi utwór to było prawdopodobnie światowe prawykonanie kompozycji bardzo niedawno odkrytej przez badaczy spuścizny kompozytorki.

Prapremierowe było też wykonanie Hymnu Jubileuszowego na chór dziecięcy i orkiestrę, specjalnie skomponowanego przez Dariusza Przybylskiego na Jubileusz Szkoły. Dariusz Przybylski, absolwent PSM, jest wybitnym kompozytorem, organistą i profesorem Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Jego kompozycję wykonała orkiestra symfoniczna, którą dyrygował Jakub Unolt i chóru szkoły muzycznej I i II stopnia przygotowany przez Kamilę Pacześną. Orkiestrę zasilił Koniński Kameralny Zespół Smyczkowy AD LIBITUM, kierowany przez Mirosława Grzankę, złożony w całości z absolwentów szkoły muzycznej. Z tą samą szkolną orkiestrą symfoniczną Koncert fortepianowy a-moll op.16 cz. I Edwarda Griega wykonała Gabriela Lityńska. To był pięknie zagrany koncert, bardzo bogaty w emocje. Efekt? Owacje! Mało – wielkie owacje!

I kiedy wydawało się, że to już koniec emocji, na scenie zainstalował się 66-osobowa orkiestra dęta,. W jej składzie znaleźli się, obok uczniów i nauczycieli PSM, absolwenci, którzy przyjechali z całej Polski. To towarzystwo znakomicie poprowadził Jacek Rybczyński; orkiestra wykonała dynamiczną i porywającą kompozycję Jacoba de Haana Ross Roy. Cóż powiedzieć… Jest moc! Jest moc!

Andrzej Dusza

Zdjęcia: Anna Pilarska i Mirosław Jurgielewicz