Marta Gidaszewska i Robert Łaguniak, dwoje skrzypków, zaskoczyli słuchaczy koncertem 14 września 2023 r. w auli konińskiej Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. Nie są bowiem wydarzeniem powszechnym koncerty duetów skrzypcowych, a po drugie – młodzi muzycy pokazali, jak z małych form kameralnych, także bardzo współczesnych, można wyczarować piękne brzmienia.
Gidaszewska i Łaguniak koncertują jako Polish Violin Duo. Ich pojawienie się na scenie jako duetu prawie dekadę temu, krytycy muzyczni uznali jako „jeden z najciekawszych debiutów polskiej sceny muzyki klasycznej ostatnich lat. Zespół tworzy dwoje charyzmatycznych muzyków (…), których sceniczna energia doskonale splata się muzyczną wrażliwością. Każdy koncert duetu jest niepowtarzalny, pozwala odkryć i rozsmakować się w utworach kameralnych na dwoje skrzypiec – obsadzie tak rzadko prezentowanej na estradach.”
W czasie koncertu w Koninie muzycy deklarowali, że ich celem, oprócz popularyzacji muzyki polskiej, jest przybliżenie słuchaczom literatury muzycznej przeznaczonej na duet skrzypcowy, który na tle innych konfiguracji kameralnych został częściowo zapomniany. Wiążą to również z celem dydaktycznym – pokazaniem przyszłym muzykom, których przecież na widowni była spora grupa, jak ciekawe i ekscytujące może być granie duetów skrzypcowych.
Rozpoczęli Sonatiną na dwoje skrzypiec Romualda Twardowskiego. Tę kompozycję i kolejną, Suitę na dwoje skrzypiec Grażyny Bacewicz, skomponowaną w 1942 roku, nawiązującą do stylistyki barokowej i o sześć lat późniejsze jej „Łatwe duety na tematy ludowe”, zróżnicowane, energiczne i skoczne, podkreślające polskie bogactwo kulturowe (których zadaniem było wprowadzenie młodych muzyków oraz słuchaczy w świat muzyki współczesnej), „zderzyli” z twórczością bardzo współczesną Anny Rocławskiej-Musiałczyk – Two Contrasts for a duo. Wykonaniem tej ostatniej kompozycji chcieli udowodnić, jak deklarowali, że „muzyka współczesna też nadaje się do słuchania”. A przy okazji informowali, że kompozytorka z Gdańska jest postacią niezwykle wszechstronną: aranżerką, pianistką i dyrygentką i laureatką Nagrody Akademii Fonograficznej Fryderyk 2021 w sekcji muzyki poważnej za Album Roku – Muzyka Współczesna, którą otrzymała wraz z Zespołem Wokalnym Art’n’Voices.
Wykonanie część I Suity na dwoje skrzypiec Michała Spisaka było dla dwojga skrzypków okazją do wirtuozowskich popisów. Mimo, że Spisak tę suitę nazwał „zabawką” (w liście do Ireny Dubiskiej i Eugenii Umińskiej, którym utwór dedykował) „utworkiem” (list do Grażyny Bacewicz), „drobiazgiem” (do Jana Krenza), znalazła się w programie III Warszawskiej Jesieni (1959), gdzie festiwalowa publiczność miała okazję słuchać jej w interpretacji dedykantek. Przy okazji – od wykonania tej kompozycji zaczęło się wspólne granie duetu Gidaszewska/Łaguniak. Jakby kontrapunktem dla bardzo energetycznej I części Suity Spisaka była kompozycja Romualda Twardowskiego Fantazja polska na dwoje skrzypiec. A po niej romantyczne, przejmujące i zawrotne Henryka Wieniawskiego Kaprysy op. 18 nr 1 i 3. I pomyśleć, że choć Wieniawski napisał Kaprysy na duet, to gra się je przede wszystkim na skrzypce solo. Świetnie, że tu zostały zagrane w duecie, zwłaszcza, że zagrane WIRTUOZOWSKO!
Na koniec koncertu wybrzmiał brawurowy i efektowny Jongleurs na dwoje skrzypiec Eweliny Nowickiej, skrzypaczki i kompozytorki pracującej w Hamburgu. Po tak pięknym graniu publiczność nie chciała szybko artystów wypuścić ze sceny. Na bis Polish Violin Duo wykonało utwór węgierskiego kompozytora Andràsa Derecskei Balkanoid.
I jeszcze słowo o muzykach: Polish Violin Duo – Marta Gidaszewska oraz Robert Łaguniak powstał w 2014 roku pod okiem dr hab. Kariny Gidaszewskiej. Marta jest absolwentką Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu (w klasie skrzypiec prof. Bartosza Bryły i dr hab. Kariny Gidaszewskiej), Robert doktorantem Akademii Muzycznej im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi (klasa skrzypiec dr hab. Kariny Gidaszewskiej). Muzycy na swoim koncie mają blisko 200 nagród zdobytych na konkursach w Japonii, USA, Estonii, Serbii, Danii, Grecji, Szwecji, Anglii, Francji, Szwajcarii, Austrii, Bośni i Hercegowinie, we Włoszech, na Węgrzech, w Niemczech i w Polsce. Występowali w polskich filharmoniach, m.in. Narodowej w Warszawie, im. H. Wieniawskiego w Lublinie, Podkarpackiej w Rzeszowie, czy Poznańskiej. Grali w Pekinie podczas gali otwarcia nowego połączenia lotniczego z Warszawy do Pekinu. Występowali również z orkiestrami, m.in. z Filharmonią Kameralną w Łomży, Orkiestrą „Progress” i „Poznańskie Smyczki”. W 2020 roku artyści zostali nominowani do nagrody „Koryfeusz Muzyki Polskiej” w kategorii „Odkrycie Roku”.
Zostali dwukrotnie laureatami projektu „Scena Muzyki Polskiej”, organizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Gościli w programach radiowych i telewizyjnych, m.in. w TVP Kultura w programie „Scena Klasyczna” oraz „Niedziela z Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca”, z takimi osobistościami jak Leszek Możdżer, czy Adam Sztaba, a także w audycji „Płytomania” i „Kanon Dwójki” w Programie Drugim Polskiego Radia.
Swoją pierwszą płytę nagrali we współpracy z firmą fonograficzną DUX, dokonując prawykonania duetów Joachima Kaczkowskiego W 2022 roku ukazały się dwie kolejne płyty duetu, przy współpracy ponownie z wytwórnią DUX oraz KNS Classical w Hiszpanii, z muzyką polską kompozytorów XX wieku, a także z kompozycjami twórców czeskich i węgierskich. Duet zrealizował trasę koncertową po USA i Francji, a obecnie przygotowuje się do tournée po Chinach, gdzie podczas 20 recitali, w najbardziej prestiżowych salach koncertowych, zaprezentują dzieła polskich kompozytorów.
Andrzej Dusza
Fot. Jacek Mójta https://nimit.pl/wydarzenia/polish-violin-duo-scena-muzyki-polskiej/
