– Dzisiaj jest wieczór spełnionych marzeń – mówił Łukasz Maciejewski, juror zakończonego w minioną sobotę 71. Ogólnopolskiego Konkursu Filmów Niezależnych OKFA im. Prof. Henryka Kluby w Koninie. Jury Grand Prix przyznali trzem filmom w kategoriach: film amatorski – „Szybka akcja”, film niezależny – „Pomarańcza z Jaffy” i film studencki – „W moich rękach”.
W czasie czterodniowego maratonu kina offowego (12-15 czerwca 2025) widzowie i jurorzy mieli do obejrzenia 49 filmów. Podczas gali wręczania nagród Łukasz Maciejewski mówił: – Obejrzałem wszystkie filmy pokazane na tegorocznym festiwalu i muszę przyznać, że poziom był naprawdę wysoki. Wszyscy uczestnicy czujcie się nagrodzeni.
Produkcje filmowe oceniało jury w składzie: Krzysztof Majchrzak – przewodniczący, Lidia Duda, Magdalena Nieć, Jacek Adamczak i Łukasz Maciejewski. W sobotni wieczór w konińskim Centrum Kultury i Sztuki – Dom Kultury „Oskard” widzowie wielkimi oklaskami nagrodzili nie tylko laureatów Grand Prix, ale wszystkich, którym jurorzy przyznali nagrody i wyróżnienia. Oto laureaci:
– w kategorii film amatorski Grand Prix im. Stanisława Pulsa przyznano za film „Szybka akcja” w reżyserii Mateusza Mirczyńskiego, nagrodę za obraz „Od pierwszego do ostatniego” ” w reżyserii Wojciecha Hofmana oraz wyróżnienie dla filmu „Czwarta taryfa” w reżyserii Jacka Półtoraka
– w kategorii film niezależny Grand Prix im. Witolda Kona otrzymał film „Pomarańcza z Jaffy” w reżyserii Mohammeda Almughanni`ego, nagrodę obraz „Natura Rzeki” w reżyserii Agnieszki Waszczeniuk oraz wyróżnienie przypadło filmowi „Okienko” w reżyserii Daniela Stopy
– w kategorii film studencki Grand Prix jury przyznało filmowi „W moich rękach” w reżyserii Igora Kuny, nagrodę za film „Szumy i fonie” w reżyserii Piotra Krzysztofa Kamińskiego a wyróżnienie dla filmu „Dwutakt” w reżyserii Olgi Papacz.
Z protokołów wynika, że jury w szczególności doceniło błyskotliwy montaż i poczucie humoru „Szybkiej akcji”, aktualny komentarz społeczny „Pomarańczy z Jaffy” oraz empatyczną, obserwacyjną kamerę filmu „W moich rękach”.
Swojego laureata wybrało również jury młodych, pracujące w składzie: Olga Bilińska, Maja Wyganowska i Jakub Flakowski. Młodzi nagrodę przyznali filmowi „Świeżak” w reżyserii Michała Edelmana i Tomasza Pawlika (Studio Munka) za czułość i wyrozumiałość kamery wobec bohaterów oraz szczególne walory estetyczne zdjęć.
Nominacje do nagród im. Jana Machulskiego – edycja 2025 otrzymali twórcy:
Najlepsza Reżyseria – Mohammed Almughanni „Pomarańcza z Jaffy”
Najlepszy Scenariusz – Piotr Krzysztof Kamiński, Aleksandra Wojtaś „Szumy i fonie”
Najlepsze Zdjęcia – Maciej Edelman „Pomarańcza z Jaffy”
Najlepszy Montaż – Mateusz Mirczyński „Szybka akcja”
Najlepsza Aktorka – Zofia Zoń „AVE EVA”
Najlepszy Aktor – Nils Nadolny „Rozplątanie”
Najlepszy Film Dokumentalny – Daniel Stopa „Okienko”
Najlepszy Film Animowany – Agnieszka Waszczeniuk „Natura Rzeki”.
Przypomnijmy – OKFA zadebiutowała w 1954 roku w Warszawie; od 1994 roku jej gospodarzem jest Konin. Festiwal promuje kino spoza oficjalnej dystrybucji – amatorskie, niezależne i studenckie. Tegoroczna 71. OKFA wypełniona była najlepszymi polskimi krótkimi metrażami, pokazami specjalnymi i spotkaniami. Festiwal zainaugurowano pokazem specjalnym filmu „Skrzyżowanie” Dominiki Montean-Pańków. Po nim odbyło się spotkanie z Janem Englertem, ważnej postaci dla polskiego filmu i teatru, który po latach powraca na ekrany kin w poruszającym, skromnym „Skrzyżowaniu”, i w którym stworzył wybitną kreację emerytowanego ordynatora szpitala, którego ułożone życie zmienia się w mgnieniu oka. Wypadek drogowy wywraca codzienność mężczyzny i uruchamia lawinę emocjonalnych zdarzeń, w które zaangażowana będzie jego rodzina. To spotkanie prowadził krytyk filmowy (i juror OKFA) Łukasz Maciejewski.
W 20. rocznicę śmierci patrona OKFA – Henryka Kluby – organizatorzy festiwalu przypomnieli tę niejednoznaczną postać polskiego kina. Reżyser i aktor, rektor Szkoły Filmowej w Łodzi, przez 10 lat juror na OKFA w Koninie. Tuż po inauguracji OKFA i po projekcji najważniejszego filmu Kluby „Słońce wschodzi raz na dzień”, widzowie i uczestnicy OKFA spotkali się z dr. Witoldem Szymczykiem (autorem jedynego i jeszcze niepublikowanego dokumentalnego filmu o Henryku Klubie) oraz reżyserem Grzegorzem Kempinskym – prywatnie synem Kluby. „Słońce wschodzi raz na dzień” opowiada o Haratyku, góralu, który po wojnie zakłada chłopską osadę na Ziemiach Odzyskanych. Buduje tartak i szkołę, ale nie uznaje żadnej władzy nad sobą. Dochodzi do konfliktu z szefem UB, który siłą chce go zmusić do podporządkowania się. W rezultacie Haratyk wraz z góralami pali tartak i idzie do lasu. Natura konfliktu społecznego opisanego w scenariuszu była powodem opóźnienia premiery filmu o pięć lat. W obsadzie filmu niezapomniani aktorzy m.in. Franciszek Pieczka, Marian Kociniak, Zdzisław Maklakiewicz.
Na pokazach specjalnych zaprezentowano także „To nie mój film” Marii Zbąskiej, a w kolejnych dniach „Sanatorium Pod Klepsydrą według Braci Quay”, „Utrata równowagi” i krótkie metraże Davida Lyncha: „Dumbland” + „Portret”, dokument o reżyserze.
Obok prezentacji filmów konkursowych były także ich omówienia przez jury, a w ramach Masterclass spotkanie z prof. Wojciechem Otto z Instytutu Filmu, Mediów i Sztuk Audiowizualnych UAM, specjalistą z historii filmu, wiedzy o filmie, scenariopisarstwa i związków filmu z innymi sztukami. Warsztat z prof. Otto miał uświadomić młodym twórcom kina roli, funkcji i znaczenia rekwizytu w filmie oraz sposobów jego użycia.
Muzyczną nagrodą dla wszystkich filmowców był wyjątkowy koncert z muzyką koninianina, wybitnego kompozytora, laureata Oscara Jana A.P. Kaczmarka, w wykonaniu mistrzów akordeonu z Motion Trio oraz kameralistów Sinfonietty Cracovii. Ten koncert, który był zaprezentowany premierowo na ubiegłorocznym FPFF w Gdyni, zabrzmiał w Koninie niemal w pierwszą rocznicę śmierci Jana A. P. Kaczmarka. Janusz Wojtarowicz, lider Motion Trio, tak mówi o genezie tego projektu: – Pierwsze spotkanie Motion Trio z Janem A. P. Kaczmarkiem i jego muzyką miało miejsce w 2012 r., kiedy to mieliśmy zaszczyt wystąpić podczas koncertu otwarcia drugiej edycji Transatlantyk Festival w Poznaniu. Jan A. P. zaproponował nam wykonanie fragmentu „Koncertu Jankiela”.
To co zaczęło się od „Koncertu Jankiela”, po latach przerodziło się unikatowy projekt z nie tylko najsłynniejszymi utworami z filmów jak: „Neverland”, „Unfaithful”, „Hachiko” i „Total Eclipse”, ale także fragmentami przejmujących dzieł autonomicznych: „Emigra – Symfonia bez końca”, „Silesian Rhapsody” oraz „Koncert Jankiela”. Wszystkie zaaranżowane na trzy akordeony, dwoje skrzypiec, altówkę, wiolonczelę, kontrabas i harfę. Janusz Wojtarowicz: – To muzyka przepełniona liryką, delikatnością a zarazem dramatyzmem nieprzewidywalności ludzkiego losu, często pełnego bólu, lecz jak podkreśla Mistrz Jan – „MIŁOŚĆ ZWYCIĘŻY WSZYSTKO”. I tę uniwersalną myśl obraliśmy jako motto całego projektu.
I jeszcze rzecz ważna – jak co roku 71. Ogólnopolski Konkurs Filmów Niezależnych OKFA im. Prof. Henryka Kluby w Koninie wsparł Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polski Instytut Sztuki Filmowej oraz Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Mała cegiełkę dołożyła też Konińska Fundacja Kultury. Organizatorem OKFA jest Centrum Kultury i Sztuki w Koninie.
Andrzej Dusza
