„Muzyczne podróże Chopina” to cykl kilkunastu koncertów młodych artystów w miejscach związanych z pobytem Fryderyka Chopina (Sanniki, Szafarnia, Żychlin) lub inaczej związanymi z biografią kompozytora (Wrocław, Kraków), połączony z kilku dyskusjami przybliżającymi okoliczności pobytów Chopina i ludzi związanymi z miejscami, w których przebywał. Projekt realizowany przez Ośrodek Badań Nad Pamięcią Zbiorową i Studiów Muzealnych we współpracy z Towarzystwem im. F. Chopina, z okazji nadchodzącej w lutym 2024 roku 90. rocznicy powstania tej zasłużonej organizacji.
18 sierpnia w Pałacu Bronikowskich w Żychlinie z tej okazji gościliśmy młodego, utalentowanego pianistę Jana Jakuba Zielińskiego. Naukę gry na fortepianie Jan rozpoczął w wieku 6 lat we Francji, gdzie odbyła się duża część jego edukacji muzycznej. Od 2019 roku jest studentem UMFC w Warszawie w klasie Janusza Olejniczaka. Jan jest zdobywcą m.in. pierwszej nagrody w konkursie młodzieżowym Steinway & Sons 2017 w Paryżu oraz Grand Prix 34. Turnieju Pianistów Stypendystów Zagranicznych o nagrodę im. Księcia Antoniego Radziwiłła. Podczas studiów w Polsce zdobył I nagrodę w konkursie studentów zagranicznych w Antoninie. W marcu 2022 zdobył drugą nagrodę w konkursie polskiego duetu we Wrocławiu ze skrzypaczką Alicją Pustułą. Kilkakrotnie brał udział w audycji „Co Słychać?” prowadzonej przez Jerzego Kisielewskiego i Janusza Olejniczaka dla RDC. Dawał recitale w różnych miastach Polski i Francji.
Jan Jakub doskonalił swoje umiejętności muzyczne podczas lekcji i kursów mistrzowskich prowadzonych przez wybitnych artystów, takich jak Gabriel Tacchino, Paul Badura Skoda, Ewa Pobłocka, Philippe Giusano, Konstantin Lifschitz, Frédéric Aguessy, Bruno Rigutto, Roger Muraro, Alicja Paleta-Bugaj, Bernd Goetzke, Bogusław Strobel. Uczestniczył w wielu festiwalach: Ma Vigne en Musique, Plaisir de Musiques, Les Nuits Pianistiques i Musique dans la Rue. Dawał recitale i brał udział w koncertach na Lazurowym wybrzeżu i innych regionach Francji, na Korsyce, w Niemczech, Holandii i Polsce. Grał z orkiestrą symfoniczną Cannes PACA w 2014 i 2019 roku (dyrygowali Phillipe Bender i Benjamin Levy).
W letni popołudnie w Pałacu Bronikowskich zabrzmiały kompozycje Ferenza Liszta i Fryderyka Chopina. Pianista rozpoczął od Liebestraum nr 3 Liszta, jednego z najbardziej popularnych utworów tego kompozytora, który wykonał z brawurą, jak również z dużą dozą nostalgii. Przed recitalem utworów Chopina zabrzmiała jeszcze Toccata op. 7 innego romantycznego kompozytora, Roberta Schumanna. Utwór powstał jako swego rodzaju ćwiczenie 20-letniego wówczas kompozytora, w którym pobrzmiewają reminiscencje wirtuozerii Paganiniego. Wykonana przez świetnego technicznie wykonawcę w podobnym wieku, dawała poczucie, jak mogła brzmieć pod palcami samego Roberta Schumanna, który przed paraliżem jednego z palców prawej ręki był doskonałym pianistą.
Resztę upalnego wieczoru wypełniły dzieła Wielkiego Fryderyka. Pod palcami Jana Jakuba Zielińskiego zabrzmiały Mazurki z op. 24 i 67 w sposób tak świeży, że do dziś trudno mi ocenić czy to był skutek interpretacji, czy wiatru, który w tym momencie wreszcie poruszył upalne, stojące powietrze sali koncertowej. Nokturny z op. 37 i 27 przedzieliły Etiudy z op. 10, dzięki czemu pianista mógł świetnie sterować emocjami publiczności. Ale najwspanialsze 17 minut wieczoru zawdzięczmy dwóm Scherzom: h-moll op. 20 i cis-moll op. 39. W pierwszym, który kompozytor opatrzył oznaczeniem presto con fuoco, muzyka brzmiała dziko i niepohamowanie. Z tym większym kontrastem wyłoniła się z ostrych, urywanych akordów melodia kolędy przynosząca chłodzące skojarzenia z grudniowymi świętami.
Drugie scherzo, w którym pobrzmiewają echa Majorki i Valldemossy, było wykonane z podobną wirtuozerią i niesamowitą delikatnością w sotto voce, w ulatujących w górę dźwiękach smutnego pytania, wątpliwości. Dzięki interpretacji Jana Jakuba Zielińskiego tyle samo muzyki można było usłyszeć w nutach, jak i w następujących po nich pauzach.
Lato, upał, szum liści za oknem Pałacu Bronikowskich, muzyka Chopina zaczarowana w tej przestrzeni – cudowne wspomnienie, które zachowam na długie, zimne nadchodzące miesiące.
Dodajmy jeszcze, że koncert poprowadził dr hab. prof UAM Bartosz Korzeniewski, profesor nadzwyczajny w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM (Wydział Historyczny UAM w Poznaniu).
Katarzyna Broj
