Dwa jubileusze: 85-lecie powstania Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie i 20 lat upowszechniania kultu chopinowskiego w Żychlinie koło Konina, stały się okazją do zorganizowania spotkania (17 października 2019) miłośników muzyki Fryderyka Chopina. Koncertowali profesor Bronisława Kawalla, wybitna pianistka i ceniona pedagog oraz Filip Pacześny, uczeń Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. w Koninie.

Działalność Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie przedstawiła koninianom dr Ewa Sławińska – Dahlig, redaktor naczelna „Rocznika Chopinowskiego”, periodyku wydawanego przez TiFC. Przypomniała, że Towarzystwo jest kontynuatorem sekcji im. Chopina, działającej od 1899 r. przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. W 1934 r., z inicjatywy polityków, muzyków i wydawców, m.in. Józefa Becka, Mieczysława Idzikowskiego, Janusza Jędrzejewicza, Emila Młynarskiego, Stanisława Niewiadomskiego, Karola Szymanowskiego i Augusta Zaleskiego, został utworzony Instytut Fryderyka Chopina. Rozpoczął on w 1935 r. gromadzenie autografów, książek, nut, płyt gramofonowych i fotografii, tworząc zalążki przyszłego Muzeum, Biblioteki, Fonoteki i Fototeki, a także wydawał czasopismo „Chopin”. W 1950 r. Instytut zmienił nazwę na Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, nadal prowadząc działalność naukową, wydawniczą oraz koncertową. W 2005 roku na mocy porozumienia pomiędzy Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, TiFC oraz Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina, Instytut przejął część dotychczasowych prerogatyw Towarzystwa, które obecnie koncentruje się na działalności upowszechniającej i popularyzatorskiej, wznawiając m.in. wydawanie „Rocznika Chopinowskiego”.

Kult Fryderyka Chopina w Żychlinie jest związany z pobytem Chopina w Żychlinie koło Konina we wrześniu 1829 roku. Ryszard Sławiński, inicjator koncertu a zarazem jeden z twórców kultu chopinowskiego w Żychlinie, napisał w „Chopin żychliński” (2014): „Nie było tak, że nikt nie wiedział o tym pobycie Fryderyka Chopina. Zapiski uczestników – głównie Adama Helbicha, ówczesnego lekarza powiatowego w Kaliszu i Koninie – wspominki samego Fryderyka w listach m.in. do Tytusa Wojciechowskiego, czy wreszcie krótka opowieść o weselu w listach Henryka Wieniawskiego, a przede wszystkim Zofii Kossak-Szczuckiej w „Dziedzictwie”, to rozproszone bardziej sygnały niż coś, czemu można by poświęcić uwagę aż do granic kultu. Kiedy w 1999 r., w 150. rocznicę śmierci Fryderyka, ówczesny dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych w Żychlinie k. Konina Henryk Janasek uznał, że można uczcić pobyt ikony kultury polskiej w sali balowej pałacu Bronikowskich, to ani on ani nikt z nas obecnych nie podejrzewał, że Żychlin wejdzie – a może bardziej wjedzie – na szlak chopinowski, że stanie się ważnym miejscem w Wielkopolsce i kraju, że wzbogaci liczbę poznanych faktów z krótkiego życie Fryderyka, że urośnie do rangi mitu, że stanie się marką.”

O pracach badawczych, szukaniu dokumentów o pobycie Chopina w Żychlinie i towarzyszących temu emocjach, mówił w czasie koncertu Henryk Janasek, podkreślając, że: – Niejako przy okazji okazało się, jak bogate były związki z Koninem i naszym regionem wielu wspaniałych postaci: twórców, pisarzy, lekarzy, muzyków. Możemy wręcz powiedzieć, że to nie jest przypadek, iż w Żychlinie i w Koninie odbywa się jedna z ważniejszych w kraju imprez prezentujących młodych pianistów: Ogólnopolski Festiwal „Chopinowskie Interpretacje Młodych”. Przez piętnaście edycji żychlińskiego festiwalu przewinęło się Konin i Żychlin setka młodych pianistów, którzy dzisiaj zdobywają sale koncertowe Europy i świata.

Na wniosek R. Sławińskiego, członka Zarządu Głównego TiFC w Warszawie, odznakami „Mecenas kultu chopinowskiego” uhonorowano: Danutę Gościńską – pełniącą od 15 lat funkcję dyrektora artystycznego Festiwalu „Chopinowskie Interpretacje Młodych”, Jadwigę Kujawińską – byłą dyrektorkę Centrum Kultury i Sztuki w Koninie, Annę Matczak – Gaj – dyrektorkę Zespołu Szkół Ekonomiczno-Usługowych im. F. Chopina w Żychlinie i Henryka Janaska – byłego dyrektora Miejskiej biblioteki Publicznej w Koninie (a wcześniej Zespołu Szkół Rolniczych w Żychlinie).

Koncert rozpoczął Filip Pacześny, uczeń Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Koninie (klasa fortepianu Danuty Gościńskiej), laureat wielu konkursów międzynarodowych i krajowych, m.in. w Brnie, Mediolanie, Grazu, Warszawie (Łomiankach) i Szafarni. Jest stypendystą Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci. W czerwca br. nagrał płytę promocyjną w Studiu Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie (z utworami J. S. Bacha, F. Chopina i J. Takacsa). W czasie recitalu w KDK wykonał dwa Mazurki op. 24: nr 1 g-moll i nr 2 C-dur), Wariacje E-dur na temat niemieckiej pieśni ludowej, Fantazję Impromptu cis-moll op. 66, ale szczególnie błysnął wykonaniem Nokturnu Des-dur op. 27.

Prof. Bronisława Kawalla ma w swoim dorobku artystycznym laury wielu prestiżowych konkursów pianistycznych, w tym Międzynarodowego Konkursu Bachowskiego w Waszyngtonie w 1975 roku (I nagroda). Występowała ze wszystkimi orkiestrami filharmonicznymi w kraju (w tym z Orkiestrą Symfoniczną Filharmonii Narodowej, Wielką Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach), recitalami i koncertami symfonicznymi (z towarzyszeniem m.in. Das Deutsche Symphonie-Orchester Berlin, Orkiestry Radia i Telewizji w Dublinie, Baltimore Symphony Orchestra) w renomowanych salach Europy – Anglia, Bułgaria, Czechosłowacja, Dania, Francja, Hiszpania, Niemcy, Rumunia, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Związek Radziecki, jak również Kanady, Stanów Zjednoczonych i Chin. Dokonała nagrań archiwalnych utworów Fryderyka Chopina, Johanna Sebastiana Bacha, Wolfganga Amadeusa Mozarta, Dmitrija Szostakowicza, Tadeusza Bairda, Franciszka Lessla dla Polskiego Radia, a utwory Chopina, Karola Szymanowskiego i Witolda Lutosławskiego dla rozgłośni radiowej w Dublinie. Na płytach utrwaliła m.in. Koncert podwójny na fortepian, skrzypce i orkiestrę Josepha Haydna, Wariacje Goldbergowskie Bacha, Koncert fortepianowy Benta Lorentzena i recital z kompozycjami Fryderyka Chopina. W 2005 nagrał w Tokio dla jednej z japońskich wytwórni dwie płyty DVD: jedna z ich zawiera komplet Impromptus, druga wybrane Walce Chopina. Wykształciła ponad 70 absolwentów z kraju i zagranicy, studiujących w jej klasie fortepianu w warszawskiej Akademii Muzycznej. Prowadzi także kursy mistrzowskie i wykłady, dotyczące interpretacji utworów Chopina i Johanna Sebastiana Bacha, w Bułgarii, Szwajcarii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii oraz Japonii.

Profesor B. Kawalla jest przewodniczącą Zarządu Głównego TiFC w Warszawie, zasiada także w Radzie Programowej Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. W KDK w jej wykonaniu usłyszeliśmy Nokturn H-dur op. 9 nr 3, Barkarolę Fis-dur op. 60, Preludium Des-dur op. 28 nr 15, trzy Walce z op. 34 (As-dur nr 1, a-moll nr 2 i F-dur nr 3) oraz Andante spianato i Wielkiego Poloneza Es-dur op. 22.

Dodajmy, że organizatorami koncertu była Konińska Fundacja Kultury, Koło Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Żychlinie, Zarząd Główny TiFC w Warszawie i Koniński Dom Kultury. Patronat nad koncertem sprawował starosta powiatu konińskiego. Organizatorów finansowo wsparły samorządy Starego Miasta, Rychwała, Rzgowa, Ślesina, Konina i Banku Spółdzielczego w Koninie.

Andrzej Dusza

Zdjęcia: Zdzisław Siwik