Kariatyda Wielka to Mirosława Dimitrow. Obok niej Halina Ganińska, Anna Komin, Mariusz Zborowski i Stowarzyszenie „Koło Kobiet” z siedzibą w Biskupicach – kariatydy kultury w Koninie i regionie konińskim.

Kariatyda jest nazwą pochodząca z języka greckiego, karyatides to tyle co „dziewczyny ze wsi Karyai”, kobiety sprzedane w niewolę po zburzeniu sprzyjającej Persom wsi Karyai i zmuszane do ciężkiej pracy. Najbardziej znanym przykładem kariatyd są rzeźby z Erechtejonu, przybytku kultu Ateny i Posejdona, wznoszącego się na północnym krańcu ateńskiego Akropolu: to podpory architektoniczne w formie postaci kobiet, dźwigających na głowach elementy architektoniczne budowli.

Centrum Kultury i Sztuki w Koninie nieprzerwanie od 2000 roku zauważając postaci najbardziej kreatywne i oddane pracy w kulturze, nagradza je statuetkami Kariatyd. Nie do końca wiemy, czy to nagroda „za dźwiganie na głowach” przez kobiety (głównie) kultury w regionie, ale faktem jest, że laureatkami nagrody są przede wszystkim kobiety, choć też pojawiają się, wcale nierzadko, mężczyźni (atlanty, albo inaczej mówiąc atlasy). Po wtóre – Kariatydy są nagrodami środowiska kultury dla ludzi ze środowiska kultury i osób wspierających to środowisko. Tym bardziej cenne, że – jak powszechnie wiadomo – zawsze najtrudniej jest zauważyć i ocenić (docenić!) pracę ludzi z branży. Kariatydy, co roku wyczekiwane, CKiS wręcza w Dniu Animatora Kultury.

W tym roku 11 maja Kariatydy wręczały Justyna Kałużyńska-Markocka, dyrektor konińskiego CKiS oraz Danuta Pydyńska, kierownik Działu Artystycznego CKiS.

ANIMATOR KULTURY

Kariatydę w kategorii Animator Kultury otrzymała HALINA GANIŃSKA z Powidza – za działalność naukową i popularyzatorską dotyczącą dziedzictwa kulturowego Ziemi Powidzkiej oraz zaangażowanie w rozwój życia kulturalnego na terenie swojej małej ojczyzny.

Halina Ganińska jest prezeską Towarzystwa Przyjaciół Powidza. Magister filologii polskiej, nauczycielka akademicka, bibliotekarka (starsza kustosz dyplomowana). Organizatorka seminariów historycznych i kulturalnych, autorka projektów i ponad 90. publikacji z zakresu bibliotekarstwa, bibliotekoznawstwa, informacji naukowej oraz książek historycznych dotyczących Ziemi Powidzkiej. Od roku 1998 dyryguje miejscowym żeńskim chórem Sonata. Jest inicjatorką i współorganizatorką wielu przedsięwzięć kulturalnych. Towarzystwa Przyjaciół Powidza pod jej kierownictwem wypromowało Dni Powidza, które są organizowane nieprzerwanie od 24 lat, jest też współorganizatorką Powidz Jam Festiwal (w tym roku czwarta edycja). Organizuje wykłady, wystawy i konkursy. Zainspirowane przez nią formy działalności kulturalnej, na stałe wpisują się w kalendarium imprez gminy Powidz i – dzięki jej działaniom – są kontynuowane.

Aktywnie pracuje na rzecz wspólnego uświadamiania i dokumentowania tradycji lokalnych oraz podtrzymywania i utrwalania dziedzictwa kulturowego Powidza i okolic. Współpracując z seniorami, dziećmi, młodzieżą i dorosłymi, zaraża wszystkich twórczymi pomysłami, dzieląc się doświadczeniem i bogatą wiedzą.

TWÓRCA

Kariatydę w kategorii Twórca otrzymała ANNA KOMIN ze Słupcy – za pielęgnowanie i rozwój muzycznej pasji oraz twórczą postawę w tej dziedzinie.

Laureatka nagrody jest wokalistką, która swoją drogę muzyczną rozpoczęła w słupeckiej szkole muzycznej, gdzie uczyła się w klasie fortepianu Andrzeja Wójcińskiego, oraz na scenie słupeckiego Miejskiego Domu Kultury. Po opuszczeniu rodzinnego miasta (skończyła lingwistykę na UAM w Poznaniu), na poważnie zajęła się muzyką. Efektem wielu lat pracy – komponowania i pisania tekstów – jest płyta, która ukazała się jesienią 2017 r. pod pseudonimem artystycznym IDA. „Prosta historia” to pierwsza płyta wokalistki, którą muzycznie wsparli znakomici muzycy, m.in. Maciej Muraszko i Kuba Frydrych a teksty do kilku piosenek napisała Stanisława Celińska. Singiel „Będę inna”, promujący płytę, wybrał Marek Niedźwiecki, któremu w radiowym studio Ania udzieliła wywiadu. Płyta jest fantastycznie przyjmowana, zbierając bardzo pozytywne opinie i recenzje.

SAMORZĄD LOKALNY

Kariatydę w kategorii Samorząd Lokalny otrzymał MARIUSZ ZABOROWSKI, burmistrz Ślesina – za otwartość na potrzeby lokalnego środowiska i wspieranie działalności kulturalnej miasta i gminy Ślesin.

Mariusz Zaborowski jest burmistrzem miasta i gminy Ślesin od 2010 roku.

Jeszcze jako student uczestniczył w opracowywaniu strategii rozwoju gminy, dokumentu niezbędnego m.in. do ubiegania się o fundusze unijne. W opracowywanym dokumencie zabiegał o budowę nowego domu kultury w Ślesinie, doskonale znając rozwijającą się działalność Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury oraz rosnące potrzeby kulturalne mieszkańców gminy.

W latach 2006-2010 pełnił funkcję wiceprezesa i prezesa Lokalnej Grupy Działania „Dwa Mosty”. W tym czasie tworzył warunki do odtworzenia lokalnej kultury ochweśnickiej; przy współpracy z historykami odtworzono lokalny strój, wydane zostały publikacje na temat gwary, historii i lokalnej kuchni.

Jako burmistrz sprawy kultury stawia na równi z innymi zadaniami, prowadzonymi przez samorząd. Wspiera organizację wydarzeń kulturalnych, jest otwarty na współpracę z instytucjami kulturalnymi. Jak usłyszeliśmy w laudacji: „Uczestniczy, wspiera i patronuje różnego rodzaju wydarzeniom kulturalnym, historycznym i interdyscyplinarnym. Dba, aby na kulturę zapewnić odpowiednie środki w budżecie miasta i gminy”.

RAZEM

Kariatydę w kategorii Razem uhonorowano STOWARZYSZENIE „KOŁO KOBIET” z siedzibą W BISKUPICACH (gmina Grodziec) – za aktywną działalność na rzecz środowiska lokalnego oraz kreowanie potrzeb kulturalnych.

Stowarzyszenie „Koło Kobiet” w Biskupicach powstało w 2015 r. Jego głównym celem jest aktywizacja i promowanie kobiet w życiu społecznym, gospodarczym i kulturalnym, a także szeroko rozumiana działalność na rzecz lokalnego środowiska. Mimo krótkiego istnienia, Stowarzyszenie stało się pomysłodawcą i organizatorem wielu ciekawych inicjatyw kulturowych, sprzyjających zarówno rozwojowi umiejętności uczestników, jak i integracji, m.in. zainicjowało i zrealizowało wystawienie w formie spektaklu II części „Dziadów” Adama Mickiewicza oraz fragmentu „Chłopów” Stanisława Reymonta. Na realizację swoich pomysłów stowarzyszenie efektywnie pozyskuje środki finansowe ze źródeł zewnętrznych. W ramach organizacji działa również 9-osobowy amatorski chór, który bierze udział w lokalnych wydarzeniach.

Niezwykle dynamiczna i aktywna działalność stowarzyszenia zaowocowała zajęciem przez nie drugiego miejsca w plebiscycie Wielkopolskie Koła Gospodyń Wiejskich 2016, organizowanym przez „Głos Wielkopolski”.

KARIATYDA WIELKA

Szczególne miejsce wśród nagradzanych Kariatydami zajmują laureaci Kariatydy Wielkiej. To nagroda podkreślająca szczególne osiągnięcia artystyczne i organizatorskie postaci w sferze kultury na przestrzeni wielu lat. W tym roku Kariatydę Wielką otrzymała MIROSŁAWA DIMITROW z Konina – za wieloletnią działalność artystyczną oraz wieloaspektowe propagowanie sztuki.

Mirosława Dimitrow (na zdjęciu druga z lewej), poznanianka, absolwentka Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu i Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny), z Koninem związała się ponad 40 lat temu, tuż po ukończeniu studiów. Jej artystyczna działalność obejmuje wiele obszarów, począwszy od projektowania wnętrz i drobnych form graficznych, projektów i realizacji architektury wnętrz, designerskiej twórczości wikliniarskiej (lampy, meble), tkaniny artystycznej, do rysunków i wierszy, aż po organizację salonu wystawienniczego, promującego artystów plastyków.

Ma na swoim koncie realizacje kilkudziesięciu projektów przedmiotów z wikliny: lamp, mebli, drobnych przedmiotów użytkowych, prezentowanych na wystawach indywidualnych w Biurze Wystaw Artystycznych (BWA) w Koninie, Lesznie, Aleksandrowie Kujawskim i Opolu oraz za granicą.

Jest autorką albumów „Fascynacje czyli moje konińskie obrazki” i „O Koninie piórkiem i tuszem”. Prace z nich prezentowała na wystawach indywidualnych w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Koninie i w Muzeum w Dobele na Łotwie , w Muzeum w Akmene na Litwie.

W latach 1983-1988 prowadziła zajęcia dla dzieci z tkaniny artystycznej. W latach 1985-1995 r. była pedagogiem w Liceum Sztuk Plastycznych w Kole. Od 1997 r. razem z mężem (Giotto Dimitrow, rzeźbiarz, przed kilku laty też otrzymał Kariatydę Wielką) i synem prowadzi w Koninie salon wystawowy Galeria Pięknego Przedmiotu „Giotto”, w którym zorganizowała ponad 70 wernisaży malarstwa, rzeźby, ceramiki, mebli i lamp.

„ZASŁUŻONY DLA KULTURY POLSKIEJ”

Podczas uroczystości Dnia Animatora Kultury wręczono również odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, które Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał, na wniosek CKiS, Annie Kucharskiej z Kościelca, prowadzącej Zespół Tańca Ludowego „Kościelec” i Karolinie Zawal z Zespołu Tańca Ludowego „Uśmiech” w Liścu Wielkim, gmina Stare Miasto (na zdjęciu w środku).

ANNA KUCHARSKA jest od 1997 r. kierowniczką artystyczną, instruktorką i choreografką Zespołu Tańca Ludowego „Kościelec”. Z zawodu nauczycielka geografii, z pasji – organizatorka i promotorka tanecznej kultury ludowej i kultywowania w tej dziedzinie dziedzictwa narodowego. W latach 1990-1995 animowała pracę Zespołu Ludowego „Dobrowianki”, od 10 lat prowadzi również Zespół Tańca Ludowego „Witowo”, a w 2013 roku podjęła się również pracy z „osieroconym” Zespołem Tańca Ludowego „Brudzewiacy”.

Jest współzałożycielką Stowarzyszenia Wspierającego Rozwój Kultury i Folkloru przy Zespole Szkół Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego w Kościelcu, które angażuje osoby w wieku od 3 do 60 lat. Jako lokalna animatorka kultury aktywizuje i integruje społeczeństwo. Dzieciom i młodzieży stwarza możliwość aktywnego spędzania wolnego czasu oraz rozwijania zainteresowań, które niejednokrotnie są później kontynuowane w akademickich zespołach tanecznych oraz na scenach teatralnych. Jest również organizatorką warsztatów tanecznych, prowadzonych przez wykwalifikowanych instruktorów-regionalistów oraz inicjatorką wartościowych imprez, które wpisały się w kalendarz kulturalny powiatu kolskiego.

Na co dzień współpracuje z różnymi jednostkami, takimi jak samorządy lokalne, przedsiębiorstwa, szkoły, kościoły oraz ośrodki kultury. Stara się też pozyskiwać sponsorów i dotacje z Unii Europejskiej oraz jednostek samorządu terytorialnego.

Poprzez swoją działalność Anna Kucharska kreuje pozytywne postawy obywatelskie: poczucia patriotyzmu i szacunku dla kultury i dziedzictwa narodowego, umiejętności pracy w grupie, odpowiedzialności i wzajemnego szacunku.

KAROLINA ZAWAL – kierowniczka artystyczna, instruktorka i choreografka Zespołu Tańca Ludowego „Uśmiech” w Liścu Wielkim. Niegdyś sama stawiała w nim pierwsze kroki taneczne (zespół powstał w 1973 roku). Rolę prowadzącej zespół Karolina Zawal przejęła od swojej mamy w 1998 roku, taniec i śpiew proponując jako możliwość twórczego i wspólnego spędzania wolnego czasu dzieci i młodzieży. Z dumą przekazuje tradycje i szacunek do historii regionu kolejnym pokoleniom, pokazując piękno folkloru. Angażując mieszkańców w działalność kulturalną, wpływa na zacieśnianie więzi społecznych na wsi. Często uczestnictwo w zespole staje się tradycją rodzinną, co łączy pokolenia i sprzyja różnym formom integracji lokalnej. Jej staraniem zespół bierze udział w wielu wydarzeniach kulturalnych na terenie gminy Stare Miasto i powiatu konińskiego. Reprezentuje także Wielkopolskę w kraju oraz na arenie międzynarodowej, biorąc udział w projektach tanecznych o formule konkursowej i zdobywając wysokie oceny artystyczne. Proponowany przez instruktorkę program zespołu chroni kulturę ludową przed zapomnieniem. Kultywowanie tradycji i tańców ludowych, prezentowanie strojów, obrzędów, rekwizytów związanych z obyczajem jest bogatą i żywą lekcją historii dla całego społeczeństwa.

Dzień Animatora Kultury w Koninie miał jeszcze dwa zdarzenia. Po pierwsze – pracownicy CKiS bukietem kwiatów podziękowali Elżbiecie Barszcz za lata współpracy. Elżbieta Barszcz przez ponad pięć lat kierowała CKiS, a od lutego tego roku jest dyrektorem Muzeum Okręgowego w Koninie. Po drugie – dla wszystkich Kariatyd Kultury Konina i subregionu koncertowała Katarzyna Groniec. To był piękny koncert, na który złożyły się piosenki z najnowszej płyty artystki, zatytułowanej „Ach!”. Jak deklarowała jej autorka, to jest „opowieść o ziemi jałowej, ziemi utraconej i, wreszcie, ziemi obiecanej do której docieramy, rozmieniamy ją na drobne i znów tracimy. I od początku, bo wszystko jest cyklem, co jakiś czas kończącym się dobrze!”.

Na marginesie: Dzień Animatora Kultury został zauważony w Koninie i regionie konińskim tylko przez jedną (!) instytucję – Centrum Kultury i Sztuki w Koninie. I tak jest od wielu lat. Czy to się zmieni? Może, może…

Oprac. Andrzej Dusza

zdjęcia: Dorota Gapska